Derbyniodd yr Ombwdsmon gŵyn bod Cyn Aelod (“y Cyn Aelod”) o Gyngor Cymuned Llanfaches (“y Cyngor Cymuned”) wedi torri’r Cod Ymddygiad (“y Cod”) ynghylch materion yn ymwneud â gwaith a wnaed gan lawfeddyg coed, ymddygiad bygythiol a datgelu gwybodaeth gyfrinachol.
Ymchwiliodd yr Ombwdsmon i sefydlu a oedd ymddygiad y Cyn Aelod yn gyfystyr â thorri paragraffau 4(b), 4(c), 5(a), 6(1)(a) a 7(a) y Cod Ymddygiad (“y Cod”). Yn ystod yr ymchwiliad, ni safodd y Cyn Aelod yn yr etholiadau Llywodraeth Leol ar 5 Mai 2022 ac ymddiswyddodd o’r Cyngor Cymuned.
Canfu’r Ombwdsmon, pan aeth y Cyn Aelod i gae chwarae cyhoeddus a chanfod meddyg coed wrth ei waith heb fariau digonol i sicrhau diogelwch y cyhoedd, mynegodd y Cyn Aelod bryder ynghylch diogelwch y cyhoedd a’r gwaith a gynhaliwyd ar dir ar brydles gan y Cyngor Cymuned. Canfu’r Ombwdsmon nad oedd unrhyw dystiolaeth i awgrymu bod ymddygiad y Cyn Aelod yn amhriodol neu’n ymosodol, neu fod iaith ddifrïol neu sarhaus neu ymddygiad bygythiol wedi’i ddefnyddio gan dorri’r Cod.
Canfu’r Ombwdsmon hefyd fod hanes y sgwrs rhwng y Cyn Aelod a’r achwynydd ynghylch datgelu gwybodaeth yn amrywio a chan nad oedd unrhyw dystion i’r digwyddiad, nid oedd yn bosibl dod i gasgliad ar yr hyn a ddywedwyd yn union. Ymhellach, roedd pwnc y wybodaeth a ddatgelwyd wedi’i drafod yn ogystal yng nghyfarfodydd y Cyngor Cymuned ac wedi’i gofnodi mewn cofnodion a oedd ar gael i’r cyhoedd. Felly, ni chafodd yr Ombwdsmon ei berswadio bod yr ymddygiad honedig yn awgrymu torri’r Cod.
Nododd yr Ombwdsmon fod y Cyngor Cymuned wedi cymryd camau ers y digwyddiadau i sicrhau, pan fydd gwaith awdurdodedig tebyg yn cael ei wneud, fod aelodau’n bresennol i sicrhau bod mesurau iechyd a diogelwch priodol yn eu lle i ddiogelu’r cyhoedd.
Canfu’r Ombwdsmon nad oedd angen cymryd unrhyw gamau pellach er budd y cyhoedd.