Cwynodd Ms X am y gwasanaeth a gafodd pan gofrestrodd gyda’r Practis, ar ôl symud i’r ardal o’r tu allan i Gymru. Ym mis Mawrth 2022, gofynnodd Ms X, claf trawsryweddol, am bresgripsiwn dro ar ôl tro ar gyfer gwahanol feddyginiaethau, gan gynnwys meddyginiaeth Therapi Disodli Hormonau (HRT). Gwrthododd y Practis ragnodi’r feddyginiaeth HRT ac yn hytrach gwnaeth atgyfeiriad i Wasanaeth Rhywedd Cymru.
Canfu’r Ombwdsmon fod y Practis wedi gweithredu’n gyffredinol yn unol â chanllawiau cyfeirio a rhagnodi Gwasanaeth Rhywedd Cymru. Fodd bynnag, wrth gymryd agwedd ofalus a chyfeirio o’r newydd, gadawyd Ms X heb y feddyginiaeth oedd ei hangen arni i gynnal cydbwysedd iach o ran hormonau am sawl wythnos. Roedd rhywfaint o gyfathrebu gwael gyda Ms X ynghylch y rhesymau pam fod angen yr atgyfeiriad, a oedd yn achosi strach a gofid. Canfu’r Ombwdsmon y gallai’r Practis fod wedi cysylltu â Gwasanaeth Rhywedd Cymru am gyngor ar ragnodi er mwyn egluro’r sefyllfa drwy e-bost, ac y gallai fod wedi gwneud hynny’n gynt, a allai fod wedi osgoi rhoi meddyginiaeth i Ms X neu o leiaf leihau unrhyw oedi.
Penderfynodd yr Ombwdsmon setlo’r gŵyn heb ymchwiliad a chael cytundeb y Practis, o fewn 20 diwrnod gwaith, i ymddiheuro i Ms X am yr oedi cyn egluro materion gyda Gwasanaeth Rhywedd Cymru a chyhoeddi presgripsiwn, trefnu i gyfarfod â Ms X i drafod ei phryderon a’i phrofiad gyda’r bwriad o’i hadfer fel claf gyda’r Practis a thrafod y mater mewn cyfarfod clinigol a rhoi gwybod i bob meddyg teulu am y cyfleuster anffurfiol i geisio cyngor ynghylch rhagnodi gan Wasanaeth Rhywedd Cymru drwy e-bost.