Yn 2019, cwynodd Mr N i’r Ombwdsmon am oedi gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog (“yr APC”) yn ei ymateb i’w gŵyn, a oedd wedi cymryd bron i 3½ blynedd i benderfynu arno, a’r camau a gymerwyd gan yr APC i weithredu’r argymhellion yn adroddiad y Swyddog Monitro ar yr ymchwiliad i’r gŵyn. Roedd y rhain yn cynnwys gwneud gwaith i arwynebu trac a symud/disodli grid gwartheg, yn ogystal â ffensio ar dir comin (a oedd angen caniatâd Llywodraeth Cymru). Cadarnhaodd yr Ombwdsmon gŵyn Mr N, ac yn yr adroddiad dilynol ar 16 Medi 2019 gwnaeth nifer o argymhellion gyda’r bwriad o sicrhau bod y camau gweithredu’n cael eu cwblhau “cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol”, y cytunodd yr APC i’w rhoi ar waith.
Ym mis Medi 2021, cwynodd Mr N i’r Ombwdsmon eto am y diffyg cynnydd. Setlwyd y gŵyn ar y sail bod yr APC wedi cytuno i gwblhau’r gwaith ar y traciau a’r grid gwartheg erbyn diwedd mis Mawrth 2022, a chwblhau’r ffensio o fewn 3 mis i ganiatâd Llywodraeth Cymru ar gyfer y gwaith. Erbyn diwedd mis Hydref 2022, er bod gwaith wedi’i wneud, nid oedd wedi’i gwblhau, ac roedd y cais i Lywodraeth Cymru wedi “dod i ben” ac roedd angen ail-gyflwyno.
Gan ei bod yn anfodlon nad oedd yr APC wedi cydymffurfio ag argymhellion adroddiad 2019 na thelerau’r setliad, defnyddiodd yr Ombwdsmon ei phwerau o dan adran 28 i gyhoeddi Adroddiad Arbennig. Er bod yr Ombwdsmon yn deall bod yr APC ar adegau wedi’i gael ei hun mewn sefyllfa anodd, caniatawyd i’r sefyllfa fynd yn ddifater am lawer rhy hir ac roedd yn gwbl annerbyniol nad oedd y mater wedi dod i ben. Argymhellodd y dylai’r APC, o fewn 1 mis:
a) Anfon ymddiheuriad ysgrifenedig i Mr N gan y Prif Weithredwr am y ffordd y mae’r APC wedi ymdrin â’r mater hwn.
b) Talu swm o £1000 i Mr N i gydnabod yr amser a’r drafferth y mae wedi’i roi iddynt wrth fynd ar drywydd ei gŵyn.
Argymhellodd yr Ombwdsmon hefyd y dylai’r APC:
c) Gyflymu’r gwaith sydd wedi’i gynnwys yn y tendr (adeiladu’r trac ac ail-leoli’r grid gwartheg) fel mater o frys. Dylid cwblhau gwaith o’r fath cyn gynted â phosibl, ac erbyn diwedd mis Mawrth 2023 fan bellaf.
d) Gwneud popeth o fewn ei allu i gyflymu penderfyniad Llywodraeth Cymru ar y cais am ganiatâd tir comin; dylai’r ffens gael ei chwblhau o fewn 3 mis i Lywodraeth Cymru roi caniatâd ar gyfer y gwaith.
e) Adrodd yr adroddiad hwn yn ffurfiol i gyfarfod nesaf Pwyllgor Archwilio a Llywodraethu’r APC. Wedi hynny, dylai’r mater fod yn eitem sefydlog ar agenda’r Pwyllgor hwnnw hyd nes y bydd y Pwyllgor yn fodlon bod y gwaith wedi’i gwblhau, a dylai’r APC gadarnhau i mi ei fod wedi bod, a darparu tystiolaeth ddogfennol/ffotograffaidd briodol o hyn.
f) O fewn 4 mis i gyhoeddi’r adroddiad, cynnal adolygiad o sut yr ymdriniwyd â chwyn Mr N a’i gamau gweithredu dilynol i nodi gwersi y gellir eu dysgu, gyda’r bwriad o sicrhau na fydd gwallau ac oedi o’r fath yn digwydd eto yn y dyfodol. Dylai sicrhau bod digon o oruchwyliaeth i sicrhau y cydymffurfir ag unrhyw argymhellion a wneir yn y dyfodol.
Cytunodd yr APC i weithredu’r argymhellion.